Một số vấn đề cần quan tâm sau 7 năm xây dựng và áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001:2008 trong cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh

Thực hiện các Quyết định Thủ tướng Chính phủ (số 144/2006/QĐ-TTg ngày 20/6/2006; số 118/2009/QĐ-TTg ngày 30/9/2009), năm 2007, trong vai trò là cơ quan tham mưu, Sở Khoa học và Công nghệ đã trình và được UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch triển khai xây dựng và áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng (HTQLCL) theo TCVN ISO 9001:2008 trong cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh (cơ quan), trước mắt thí điểm tại 3 cơ quan và sau đúc rút kinh nghiệm, triển khai trong các cơ quan trên địa bàn, đặc biệt là ở cấp sở, ngành; UBND cấp huyện- những cơ quan thuộc diện bắt buộc áp dụng. Đến nay, sau 7 năm triển khai, nhiều kết quả đã đạt được đáng ghi nhận:
Công tác tham mưu ban hành văn bản: Sở Khoa học và Công nghệ đã chủ trì, phối hợp các sở, ngành tham mưu cho UBND tỉnh 10 văn bản chỉ đạo (như Kế hoạch thí điểm; Quyết định mức hỗ trợ kinh phí và kế hoạch phân bổ kinh phí triển khai áp dụng HTQLCL; Kế hoạch xây dựng và áp dụng HTQLCL vào hoạt động của các cơ quan trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2008-2010, 2011-2013…..) và trực tiếp ban hành gần 200 văn bản hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra;
Công tác đào tạo, tập huấn, hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ: Sở đã chủ động p hối hợp với các đơn vị nghiệp vụ của Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng biên soạn, cung cấp tài liệu, tập huấn nghiệp vụ về xây dựng, áp dụng, đánh giá giám sát, duy trì, cải tiến HTQLCL cho các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh. Trong 7 năm, đào tạo được 03 chuyên gia đánh giá trưởng, tổ chức 8 lớp tập huấn cho trên 500 lượt cán bộ làm nòng cốt ở các cơ quan, tổ chức tập huấn tại chỗ ít nhất 02 cuộc/1 đơn vị về kiến thức cơ bản và đánh giá nội bộ. Bên cạnh đó cùng phối hợp với các sở: Tài chính, Nội vụ tổ chức 09 đợt kiểm tra kịp thời nắm bắt tình hình triển khai để đôn đốc của các cơ quan thực hiện;
Công tác thông tin tuyên truyền và tổ chức thực hiện: Chủ động và phối hợp tuyên truyền với nhiều hình thức trong đó: đã có trên 50 bản tin được đăng tải trên website, chuyên san của Sở Khoa học và Công nghệ, Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng; trên 10 bài viết trên Báo Hà Tĩnh và các tạp chí, chuyên san liên quan; thực hiện 8 phóng sự chuyên đề truyền hình. Tổ chức 13 cuộc hội nghị, hội thảo; Thành lập Tổ công tác liên ngành của tỉnh và Tổ giúp việc,  giao nhiệm vụ cho Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng trực tiếp khâu nối, đôn đốc triển khai thực hiện. T rên cơ sở các quy định, Sở đã xem xét, l ựa chọn đơn vị tư vấn có đủ năng lực, kinh nghiệm và đủ cơ sở pháp lý giới thiệu cho các đơn vị. Trong chứng nhận, để đảm bảo tính khách quan,  Sở Khoa học và Công nghệ giới thiệu đơn vị chứng nhận độc lập với tư vấn để thực hiện việc đánh giá chứng nhận.
Tiến độ và kết quả thực hiện: Phần lớn các cơ quan triển khai theo đúng lộ trình, tiến độ phê duyệt của UBND tỉnh. Về chất lượng cơ bản đáp ứng yêu cầu, 100% đơn vị sau khi xây dựng xong đều được cấp chứng nhận HTQLCL phù hơp tiêu chuẩn theo TCVN ISO 9001:2008. Việc duy trì và cải tiến HTQLCL sau khi được cấp chứng nhận, được các cơ quan đã thực hiện nghiêm túc. 46/46 cơ quan được cấp chứng nhận, không có cơ quan nào vi phạm, buộc phải thu hồi giấy chứng nhận. Trong 46 cơ quan được cấp chứng nhận có: 21 sở, ban ngành cấp tỉnh; 11 UBND cấp  huyện; 10 Chi cục; 04 UBND cấp xã. Như vậy, ngoài số cơ quan bắt buộc phải xây dựng và áp dụng HTQLCL theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Hà Tĩnh đã triển khai thêm đối với 4 UBND cấp xã (nhóm khuyến khích áp dụng).
Thông qua việc triển khai xây dựng và áp dụng HTQLCL đã thực sự mang lại hiệu quả thiết thực:
- Nhận thức của lãnh đạo, cán bộ công chức về xây dựng và áp dụng HTQLCL có nhiều chuyển biến tích cực; kỹ năng xây dựng HTQLCL được nâng lên rõ, nhiều đơn vị đã tự tư vấn mở rộng mà không phải thuê tư vấn. Các quy trình giải quyết công việc khoa học,  phương pháp làm việc từng bước cải tiến, rút ngắn thời gian giải quyết công việc, giảm các tác động tiêu cực trong giải quyết các thủ tục hành chính cho tổ chức, cá nhân.
- Người đứng đầu cơ quan kiểm soát được quá trình giải quyết công việc trong nội bộ của cơ quan để có thể chỉ đạo kịp thời; phân công rõ người, rõ việc giúp cán bộ, công chức tổ chức triển khai công việc có khoa học hơn, có trách nhiệm cao hơn, bước đầu tạo sự chuyển biến trong nhận thức về vai trò của người cán bộ, công chức khi thi hành nhiệm vụ;
-Áp dụng ISO giúp thu thập, sắp xếp, lưu trữ các loại văn bản, các hồ sơ tài liệu một cách khoa học, hợp lý góp phần nâng cao chất lượng và thời gian giải quyết công việc; hỗ trợ tích cực trong công tác cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho thực hiện cơ chế giao dịch 1 cửa, cũng cố lòng tin của cơ quan hành chính nhà nước đối với các tổ chức, doanh nghiệp, công dân trong việc đơn giản hóa các TTHC và lề lối làm việc, t ạo điều kiện thuận lợi để triển khai việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình quản lý và tác nghiệp.
Tuy vậy, vẫn còn một số hạn chế nhất định, cần được quan tâm khắc phục:
- Trong quá trình triển khai thực hiện xây dựng và áp dụng HTQLCL, Lãnh đạo ở một số cơ quan, đơn vị chưa thực sự quyết tâm, thiếu kiên quyết trong chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện dẫn đến chất lượng, tiến độ không đảm bảo .
- Việc duy trì, cải tiến và đánh giá nội bộ tại một số cơ quan còn mang tính hình thức, số điểm không phù hợp sau những cuộc đánh giá còn nhiều; bên cạnh đó việc khắc phục chưa thực hiện kịp thời sau đánh giá giám sát của tổ chức chứng nhận;
- Một số đơn vị tư vấn chưa thực hiện tốt công tác báo cáo và phối hợp với cơ quan đầu mối;đang còn hiện tượng cử chuyên gia tư vấn thiếu kinh nghiệm, đặc biệt là thiếu kiến thức về quản lý nhà nước nên hoạt động quản lý, đôn đốc, giám sát của Sở Khoa học và Công nghệ còn gặp nhiều khó khăn.
Ngày 05/3/2014 của Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 19/2014/QĐ-TTg về việc áp dụng HTQLCL theo TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước, vì vậy, để triển khai hiệu quả hơn, trong thời gian tới các cơ quan xây dựng và áp dụng HTQLCL cần tiếp tục thực hiện tốt một số nội dung sau :
- Các cơ quan chưa hoàn thành việc xây dựng mở rộng HTQLCL cần đẩy nhanh tiến độ hoàn thành. Các cơ quan đã xây dựng và áp dụng HTQLCL đối với tất cả các TTHC thực hiện việc công bố và có trách nhiệm áp dụng, duy trì, cải tiến hệ thống theo đúng quy định;
- Các cơ quan đã được cấp giấy chứng nhận HTQLCL phù hợp tiêu chuẩn quốc gia, nhưng phạm vi áp dụng chưa bao gồm toàn bộ các thủ tục hành chính, tiếp tục mở rộng hệ thống đảm bảo toàn bộ thủ tục hành chính được đưa vào áp dụng trong HTQLCL; đồng thời thực hiện việc công bố sau khi hoàn thành việc mở rộng;
- Qúa trình triển khai cần tuân thủ nghiêm việc tổ chức duy trì, cải tiến có hiệu quả việc áp dụng HTQLCL tại cơ quan mình. Tăng cường tổ chức thực hiện công tác đào tạo nghiệp vụ về ISO hành chính cho CBCC. Có sự phân công trách nhiệm phù hợp để đảm bảo HTQLCL được xây dựng và áp dụng mang lại hiệu quả cao nhất; trong đó cần gắn liền công tác xây dựng và áp dụng HTQLCL với công tác kiểm soát thủ tục hành chính thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của cơ quan;
- Khuyến khích các đơn vị sự nghiệp công lập, UBND cấp xã trực thuộc ngành, địa phương xây dựng và áp dụng HTQLCL để nâng cao hiệu quả thực thi nhiệm vụ được giao. Thực hiện tốt công tác phối kết hợp với Sở Khoa học và Công nghệ (Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng) để được tư vấn, hướng dẫn nghiệp vụ xây dựng và áp dụng HTQLCL. Thực hiện tốt công tác báo cáo theo quy định;
Với sự quyết tâm vào cuộc của các cấp, các ngành hy vọng trong thời gian tới việc xây dựng và áp dụng HTQLCL theo TCVN ISO 9001:2008 trong các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh sẽ đạt được nhiều kết quả tốt hơn, góp phần tích cực trong công tác cải cách hành chính, xây dựng hệ thống cơ quan hành chính phục vụ nhân dân và doanh nghiệp ngày càng hiệu quả, thúc đẩy quá trình phát triển KTXH của tỉnh nhà./.

Đường Lệ Hà - Phó Giám đốc Sở KH&CN