Quản lý Nhà nước về sở hữu trí tuệ Hà Tĩnh một năm nhìn lại

Trong bối cảnh bùng nổ của công nghệ thông tin cùng với hội nhập khu vực và quốc tế gia tăng hiện nay, sở hữu trí tuệ trở thành mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia trong các quan hệ kinh tế. Chưa bao giờ vấn đề bảo hộ sở hữu trí tuệ lại được đặt ra một cách gay gắt và cấp bách như hiện nay khi nền kinh tế thế giới đang chuyển sang thời kỳ mới với trình độ phát triển thay đổi về chất - nền kinh tế dựa trên tri thức - với hàm lượng trí tuệ ngày càng cao và trở thành yếu tố quyết định khả năng cạnh tranh của sản phẩm, dịch vụ. Theo nhận xét của các chuyên gia kinh tế thế giới, nền kinh tế hiện đại ngày càng chuyển dần theo nền kinh tế tri thức (Walt Disney tài sản trí tuệ chiếm 70,9%, Phillip Morris (thuốc lá) tài sản trí tuệ chiếm 78,8%, Johnson & Jonhson (mỹ phẩm) tài sản trí tuệ chiếm 87,9%, Procter & Gamble (tiêu dùng) tài sản trí tuệ chiếm 88,5%, Microsoft (phần mềm) tài sản trí tuệ chiếm 97,8%, Yahoo! (Internet) tài sản trí tuệ chiếm 98,9%). Sự phát triển của nền kinh tế tri thức trước tiên phụ thuộc bản thân các doanh nghiệp cần tiếp tục tăng cường phát triển và bảo vệ tài sản trí tuệ của chính mình. Đồng thời các cơ quan quản lý cần tiếp tục tăng cường hơn nữa công tác quản lý, thực thi quyền sở hữu trí tuệ, điều này cũng có nghĩa là mục tiêu của nền kinh tế mà chúng ta đang hội nhập và hướng tới chỉ có thể trở thành hiện thực khi có được một hệ thống quản lý và cơ chế bảo hộ sở hữu trí tuệ hữu hiệu. Một quan niệm hết sức sai lầm của các doanh nghiệp hiện nay là chỉ biết chú trọng đến nâng cao chất lượng sản phẩm mà không chú ý việc quảng bá sản phẩm, nâng cao hình ảnh, uy tín của công ty, đăng ký bảo vệ quyền các tài sản trí tuệ của mình, các doanh nghiệp không biết rằng chất lượng sản phẩm chỉ là một phần của hoạt động sở hữu trí tuệ trong cả quá trình phát triển của một công ty.

Tỉnh Hà Tĩnh, hiện nay bộ máy tổ chức, nhân lực quản lý Nhà nước về sở hữu trí tuệ bao gồm: Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Chi cục Quản lý thị trường, Công an tỉnh và Cục Hải quan tỉnh, trong đó Cơ quan tham mưu chính giúp UBND tỉnh quản lý hoạt động sở hữu trí tuệ là Sở Khoa học và Công nghệ. Trong thời gian đầu, hoạt động phối hợp với các cơ quan thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về sở hữu trí tuệ còn gặp rất nhiều hạn chế. Một số ngành còn chưa chú trọng đến công tác sở hữu trí tuệ, chưa bố trí cán bộ chuyên trách thực hiện nhiệm vụ sở hữu trí tuệ. Các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh còn chưa chú trọng đến tài sản trí tuệ của mình, chính vậy công tác quản lý Nhà nước về sở hữu trí tuệ trên tỉnh nhà trong thời gian qua gặp rất nhiều khó khăn . Tuy nhiên được sự quan tâm chỉ đạo của Cục Sở hữu trí tuệ, UBND tỉnh  và Lãnh đạo Sở, trong thời gian qua hoạt động Sở hữu trí tệ của địa phương đã có những chuyển biến tích cực. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, hướng dẫn thủ tục đăng ký bảo hộ và thực thi quyền ngày càng được đẩy mạnh hơn.

Năm 2008, hoạt động sở hữu trí tuệ của tỉnh đã đạt được những thành công nhất định, công tác tuyên truyền về sở hữu trí tuệ ngày càng được đẩy mạnh (Sở Khoa học và Công nghệ đã tổ chức được 5 lớp tập huấn kiến thức về sở hữu trí tuệ và TBT cho 322 lượt học viên là các doanh nghiệp, cán bộ quản lý và công chúng trên địa bàn tỉnh và các huyện Kỳ Anh, Hương Sơn, Thạch Hà). Đã hướng dẫn thủ tục đăng ký xác lập quyền cho 54 lượt doanh nghiệp, cá nhân trên địa bàn tỉnh đăng ký bảo hộ quyền tại Cục Sở hữu trí tuệ, trong đó có 01 doanh nghiệp đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hoá tại CHDCND Lào, đã được cấp Văn bằng bảo hộ. Phối hợp với các cơ quan liên quan đẩy mạnh công tác thực thi quyền và triển khai Chương trình 148 về phối hợp tăng cường công tác thực thi quyền sở hữu trí tuệ trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2007-2010. Đã hướng dẫn các tổ chức, cá nhân thủ tục bảo vệ quyền, xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm về sở hữu trí tuệ (Vi phạm về bản quyền phần mềm: 02 vụ, vi phạm về nhãn hiệu hàng hoá: 27 vụ với hàng trăm sản phẩm vi phạm quyền bị thu hồi). Đề xuất UBND tỉnh danh mục các dự án tham gia Chương trình hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ của doanh nghiệp và đã được Cục Sở hữu trí tuệ hỗ trợ 02 dự án triển khai trong giai đoạn 2009-2010. Hoạt động Sở hữu trí tuệ năm 2008 trên địa bàn tỉnh đã được Cục Sở hữu trí tuệ đánh giá cao và Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ đã trao Giấy khen.

Hoạt động sáng kiến về sở hữu trí tuệ trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đang ngày càng được chú trọng tăng cường và đẩy mạnh. Sở Khoa học và Công nghệ Hà Tĩnh phối hợp với các Ban, Ngành liên quan đã tổ chức thành công 4 Hội thi sáng tạo kỹ thuật toàn tỉnh với 8 giải Nhất, 13 giải Nhì, 23 giải Ba, 41 giải Khuyến khích, ngoài ra còn có 18 giải Khuyến khích của Ban tổ chức Hội thi. Hiện đang phát động Hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn tỉnh lần thứ V và Hội thi Sáng tạo Thanh Thiếu niên - Nhi đồng lần thứ Nhất. Các giải pháp, sáng kiến tham dự Hội thi kỹ thuật tăng cả về số lượng và chất lượng, nhiều giải pháp kỹ thuật đã làm lợi hàng trăm triệu đồng cho các tổ chức, doanh nghiệp áp dụng. Hội thi đã góp phần khuyến khích, tạo động lực cho quần chúng nhân dân đẩy mạnh phong trào thi đua lao động, sáng tạo, nâng cao năng suất trong sản xuất và đời sống.

Nhận thức được tầm quan trọng vấn đề bảo hộ sở hữu trí tuệ, trong thời gian tới Sở Khoa học và Công nghệ Hà Tĩnh sẽ tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, tư vấn và phổ biến các vấn đề về sở hữu trí tuệ nhằm nâng cao nhận thức, trình độ của công chúng; Đồng thời góp phần quảng bá, phát triển giá trị tài sản trí tuệ cho doanh nghiệp.

Từ một chủ đề ít được chú ý, ngày nay sở hữu trí tuệ là một yếu tố then chốt trong công việc hoạch định chính sách của chính phủ cũng như trong việc xây dựng kế hoạch chiến lược của doanh nghiệp. Đây cũng là vấn đề quan trọng mà các doanh nghiệp cần tiếp tục quan tâm, chú trọng hơn nữa nếu muốn phát triển trong nền kinh tế hội nhập./.

Lan Anh - Mạnh Hùng