Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp tạo đà phát triển bền vững cho các doanh nghiệp

Quyết định số 3210/QĐ-UBND ngày 04/10/2011 của UBND tỉnh xác định: Trong giai đoạn từ nay đến năm 2015, 100% cơ sở sản xuất công nghiệp trong tỉnh được phổ biến các nội dung cơ bản về sản xuất sạch hơn trong công nghiệp; 50% cơ sở sản xuất công nghiệp nhận thức được lợi ích của việc sản xuất sạch hơn; 25% các cơ sở sản xuất công nghiệp áp dụng sản xuất sạch hơn và những cơ sở sản xuất áp dụng sản xuất sạch hơn sẽ tiết kiệm được từ 5-8% mức tiêu thụ năng lượng, nguyên vật liệu trên đơn vị sản phẩm; Sở Công thương có cán bộ chuyên trách đủ năng lực hướng dẫn áp dụng sản xuất sạch hơn cho các cơ sở sản xuất công nghiệp. Vì vậy việc áp dụng sản xuất sạch hơn trong công nghiệp là rất cần thiết tạo đà phát triển bền vững của các doanh nghiệp trên.
Trong những năm vừa qua, nhất là trong giai đoạn 2006-2010 tỉnh ta đã có những bước phát triển vượt bậc trên tất cả các lĩnh vực đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp. Tuy vậy, v ấn đề sử dụng tài nguyên, vật liệu, năng lượng trong quá trình sản xuất chưa hợp lý và còn lãng phí , làm tăng chi phí sản xuất, gây ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, p hần lớn các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh phần lớn là doanh nghiệp vừa và nhỏ, nguồn vốn còn hạn hẹp nên đầu tư công nghệ lạc hậu, không đồng bộ ảnh hưởng đến chất lượng, năng suất sản phẩm và xả thải trực tiếp ra môi trường với các thông số vượt quá tiêu chuẩn quy định, gây ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí, ... Các sản phẩm thừa không được tận thu tái sản xuất gây lãng phí về tài chính, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sức khoẻ của người lao động và dân sinh. V iệc áp dụng sản xuất sạch hơn trong các cơ sở công nghiệp theo Chỉ thị số 08/CT-BCN ngày 10/7/2007 của Bộ Công nghiệp (nay là Bộ Công Thương) nhằm ngăn ngừa, giảm thiểu chất thải, tăng cường hiệu quả sử dụng tài nguyên, hiệu quả sản suất kinh doanh của cơ sở sản xuất công nghiệp chưa được quan tâm đúng mức. Trong bối cảnh hiện nay, khi mà các chi phí đầu vào gia tăng liên tục , môi trường cạnh tranh giữa các doanh nghiệp ngày càng khốc liệt, yêu cầu của khách hàng về chất lượng và giá thành sản phẩm ngày càng cao , y êu cầu đặt ra cho các doanh nghiệp là phải nâng cao năng lực sản xuất, khả năng cạnh tranh để phát triển một cách bền vững. Bởi vậy, quan điểm của kế hoạch hành động áp dụng sản xuất sạch hơn trong công nghiệp trên đ a bàn tỉnh Hà Tĩnh đến năm 2015 khẳng định: “Tăng cường khả năng cạnh tranh và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực trong công nghiệp và không ngừng giảm tác động tiêu cực đến môi trường trong quá trình sản xuất công nghiệp”.
Sản xuất sạch hơn là việc áp dụng liên tục chiến lược phòng ngừa tổng hợp về môi trường vào quá trình sản xuất, sản phẩm và dịch vụ nhằm nâng cao hiệu suất sinh thái và giảm thiểu rủi ro cho con người và môi trường. Sản xuất sạch hơn được thực hiện theo các kỷ thuật: giảm thải tại nguồn; tuần hoàn và tái sử dụng; cải tiến sản phẩm. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức cho các cơ sở sản xuất, các doanh nghiệp trên địa bàn thực hiện sản xuất sạch hơn trong công nghiệp là rất quan trọng. Được sự hỗ trợ của Hợp phần sản xuất sạch hơn trong công nghiệp (Bộ Công Thương), trong thời gian vừa qua Sở Công Thương đã tổ chức 6 cuộc hội thảo, tập huấn cho gần 500 học viên là lãnh đạo, cán bộ quản lý cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn qua đó sẽ được thực hiện áp dụng trực tiếp trong các doanh nghiệp, nhất là các giải pháp quản lý nội vi, kiểm soát quy trình đầu vào - đầu ra của quá trình sản xuất.
Thực tế, Hà Tĩnh đã có nhiều đơn vị sản xuất kinh doanh đang thực hiện sản xuất sạch hơn trong công nghiệp và đem lại những kết quả ban đầu. Công ty Cổ phần gỗ Linh Cảm có thể nói là một trong những đơn vị dẫn đầu về thực hiện sản xuất sạch hơn trong công nghiệp. Với hệ thống lò hút bụi, thoát hơi đảm bảo tiêu chuẩn đã tránh được tình trạng ô nhiễm môi trường xung quanh. Đặc biệt công ty đã tận dụng được nguồn nguyên liệu triệt để, sử dụng mụn cưa làm chất đốt để phục vụ cho quá trình làm ra sản phẩm. Đây là một cách làm hay vừa tận dụng được nguyên liệu vừa giảm thải được ô nhiễm môi trường. Xí nghiệp khai thác và chế biến đá Hồng Lĩnh thuộc Công ty Cổ phần phát triển công nghiệp - xây lắp và thương mại Hà Tĩnh là một điển hình. Công ty đã thực hiện các biện pháp áp dụng các kỷ thuật sản xuất sạch hơn trong công nghiệp như: sử dụng vật liệu nổ có chất cân bằng ôxy, phun nước trong quá trình xay nghiền sản phẩm để giảm lượng khí thải, bụi; đối với các loại đất, đá thải, trong quá trình nghiền, sàng được tận dụng triệt để để làm vật liệu san lấp, đá mạt bán cho các cơ sở sản xuất gạch không nung; các loại dầu mỡ thừa của máy móc trong quá trình sản xuất được thu gom, không để bừa bãi... .
Để thực hiện tốt sản xuất sạch hơn trong công nghiệp ngoài việc tập huấn, tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các doanh nghiệp thì công tác hỗ trợ các đơn vị sản xuất trên địa bàn là rất quan trọng. Được sự chỉ đạo của Bộ Công Thương, thời gian này Sở Công Thương đã phối hợp với các ban ngành liên quan tiến hành khảo sát, kiểm tra một số đơn vị thực hiện sản xuất sạch hơn trong công nghiệp để cùng thẳng thắn trao đổi đưa ra các giải pháp khắc phục những hạn chế đang gặp phải trong quá trình sản xuất. Qua thực tế khảo sát, có thể nói, tiềm năng thực hiện sản xuất sạch hơn trong công nghiệp ở tỉnh Hà Tĩnh còn rất lớn. Một số doanh nghiệp còn sử dụng các thiết bị và công nghệ còn lạc hậu, chưa đồng bộ, mặt bằng chưa hợp lý ảnh hướng rất lớn đến quá trình sản xuất kinh doanh, đặc biệt là nguy cơ ô nhiễm môi trường, lãng phí nguồn nguyên nhiên liệu...
Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp có thể áp dụng được cho mọi quy mô từ các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp cho tới các cụm công nghiệp, khu công nghiệp lớn. Nó không chỉ giúp các cơ sở sản xuất công nghiệp nâng cao hiệu quả sản xuất, tiết kiệm được các chi phí tiêu hao năng lượng, nguyên liệu vật tư đầu vào từ đó làm hạ giá thành sản phẩm và nâng cao khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp, đồng thời giảm thiểu các chất thải trong quá trình sản xuất gây ô nhiễm môi trường. Đây là mục tiêu quan trọng mà các nhà đầu tư cần hướng đến để đảm bảo phát triển sản xuất theo hướng bền vững.Hy vọng rằng, trong thời gian tới các doanh nghiệp trên địa bàn Hà Tĩnh sẽ nhận thức và thực hiện tốt các nội dung của Chiến lược sản xuất sạch hơn trong công nghiệp.
Nguyễn Đức Hà - Sở Công Thương Hà Tĩnh