Chuyển đổi số và những yêu cầu đặt ra với nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển mạnh mẽ, chuyển đổi số đang trở thành xu thế tất yếu, tác động sâu rộng tới mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Đây không chỉ là công cụ nâng cao hiệu quả quản trị, năng suất lao động và năng lực cạnh tranh quốc gia, mà còn là một phần quan trọng trong quá trình hiện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, song hành với những cơ hội to lớn, chuyển đổi số đã đặt ra những thách thức mới trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, nhất là trên không gian mạng - nơi đang diễn ra cuộc chiến tư tưởng khốc liệt với các thế lực thù địch, phản động đang ngày đêm âm mưu chống phá Đảng và nhà nước Việt Nam.

1. TÁC ĐỘNG CỦA CHUYỂN ĐỔI SỐ ĐẾN NHIỆM VỤ BẢO VỆ NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG

Chuyển đổi số tạo điều kiện mở rộng không gian thông tin, giao tiếp, tương tác nâng cao khả năng truyền tải và tiếp nhận tri thức, góp phần lan tỏa giá trị tốt đẹp của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối của Đảng. Tuy nhiên, cũng từ đó, các đối tượng phản động lợi dụng không gian mạng để thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, xuyên tạc, chống phá Đảng và Nhà nước.

Thông tin sai lệch, giả mạo, xuyên tạc về lịch sử, lãnh đạo, chính sách… ngày càng gia tăng. Nhiều nội dung được dàn dựng tinh vi, trá hình dưới dạng bài viết, video, hình ảnh với kỹ thuật cao, nhằm tạo hiệu ứng đa chiều, gây hoang mang, nhiễu loạn thông tin, làm suy giảm niềm tin của nhân dân.

Trong môi trường số, thông tin được lan truyền với tốc độ chóng mặt, xóa nhòa ranh giới giữa thật và giả, giữa tích cực và tiêu cực. Điều này vừa tạo điều kiện thuận lợi để Đảng ta truyền bá sâu rộng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vừa đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đổi mới tư duy, phương pháp đấu tranh tư tưởng.

Trên không gian mạng, các thế lực thù địch đã triệt để lợi dụng thành tựu của chuyển đổi số để gia tăng hoạt động chống phá. Chúng dùng mạng xã hội, website, nền tảng số để tung tin giả, bóp méo lịch sử, xuyên tạc đường lối, chính sách, công kích vai trò lãnh đạo của Đảng. Nhiều nội dung được sản xuất dưới dạng video, podcast, infographic…với hình thức bắt mắt, ngôn ngữ gần gũi, nhằm lôi kéo giới trẻ, gieo rắc hoài nghi và kích động chống đối.

Mặt khác, chuyển đổi số cũng mở ra những cơ hội mới cho công tác tư tưởng: từ việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo để phát hiện thông tin sai lệch, đến triển khai nền tảng số phục vụ truyền thông chính thống. Đặc biệt, việc phát triển các kênh truyền thông số, xây dựng đội ngũ "công dân số" có bản lĩnh và kỹ năng truyền thông chính trị sẽ là nền tảng để Đảng ta chủ động nắm bắt không gian mạng, biến "trận địa tư tưởng số" thành lợi thế bảo vệ chính mình.

2. THỰC TRẠNG CHIẾN TRANH TƯ TƯỞNG TRÊN KHÔNG GIAN MẠNG

Không gian mạng hiện nay đã trở thành mặt trận trọng yếu trong cuộc đấu tranh tư tưởng giữa ta và các thế lực thù địch. Với tốc độ lan truyền thông tin nhanh, chi phí thấp, khả năng tiếp cận rộng và sự ẩn danh cao, đây là mảnh đất màu mỡ để các đối tượng phản động, cơ hội chính trị, phần tử bất mãn triển khai chiến lược “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang, kích động biểu tình, chống phá chế độ.

Các trang mạng như Viet Tan, Danlambao, Tiếng Dân... thường xuyên đăng tải các bài viết xuyên tạc lịch sử, bịa đặt thông tin về lãnh đạo Đảng, Nhà nước, vu cáo tình hình nhân quyền, dân chủ, tôn giáo ở Việt Nam. Điển hình, thời điểm sau các sự kiện nóng như xét xử các đối tượng vi phạm pháp luật, biểu tình tự phát, hay khi có thiên tai, dịch bệnh… các trang này đồng loạt tung tin thất thiệt nhằm kích động hoang mang, chia rẽ nội bộ, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Thủ đoạn phổ biến hiện nay là “nửa thật, nửa giả” – kết hợp một phần sự thật với các thông tin sai lệch, tạo ra các nội dung ngụy tín, dễ gây hiểu nhầm. Chúng sử dụng kỹ thuật dựng video, ảnh chế, giọng nói nhân tạo (AI Voice), Chatbot để giả mạo phát ngôn của lãnh đạo, cắt ghép nội dung gây sốc, nhằm tạo hiệu ứng lan truyền trên mạng xã hội như Facebook, YouTube, TikTok.

Không chỉ vậy, các chiến dịch tương tác ảo còn được triển khai bài bản với hàng nghìn tài khoản giả để “thổi phồng” thông tin, tạo dư luận giả. Từ đó, chúng nhắm tới mục tiêu “tự chuyển biến, tự chuyển hóa” trong nội bộ, nhất là giới trẻ, cán bộ hưu trí, người có tâm lý bất mãn.

Thực trạng trên cho thấy: Chiến tranh tư tưởng trên không gian mạng không còn là nguy cơ tiềm ẩn, mà đã và đang diễn ra công khai, liên tục, đa hình thức, với mức độ tinh vi, nguy hiểm ngày càng cao. Đây là một thách thức lớn đối với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời kỳ số hóa.

3. NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU TRONG THỜI GIAN TỚI

• Hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành trong bảo vệ nền tảng tư tưởng trên không gian mạng. Đảng, chính quyền, công an, quân đội, ngành Khoa học công nghệ, thông tin - truyền thông, giáo dục, cần có quy chế phối hợp rõ ràng, hiệu quả.

• Đầu tư xây dựng hệ sinh thái truyền thông chính trị số. Báo chí cách mạng cần chuyển đổi số toàn diện, đổi mới phương thức truyền tải thông tin theo hướng đa nền tảng, nhanh nhạy, sinh động, hấp dẫn hơn.

• Xây dựng mạng lưới tuyên truyền viên, dư luận viên, KOLs, influencers có tư tưởng chính trị vững vàng để tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực, định hướng dư luận đúng đắn.

• Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh thiếu niên trên nền tảng số. Sản xuất các sản phẩm văn hóa số hấp dẫn, có nội dung cách mạng, giá trị nhân văn cao, lan tỏa khát vọng cống hiến, tinh thần tự hào dân tộc.

• Đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong đấu tranh chống tin giả, xuyên tạc, phá hoại trên không gian mạng. Kết nối với các quốc gia, tổ chức quốc tế để học hỏi mô hình, công nghệ, chia sẻ kinh nghiệm và phối hợp hành động.

4. ĐỊNH HƯỚNG CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG

1. Xây dựng niềm tin và bản lĩnh chính trị: Tăng cường giáo dục lý luận chính trị, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, thấm nhuần về bản chất cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

2. Định hướng dư luận xã hội: Tuyên truyền kịp thời, chính xác, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực; lấy cái đúng để bác bỏ cái sai, lấy cái đẹp dẹp cái xấu. Kịp thời cung cấp thông tin chính thống, nâng cao khả năng “miễn dịch” của xã hội trước tin giả, tin xấu.

3. Xây dựng lực lượng nòng cốt trên không gian mạng: Tổ chức mạng lưới cán bộ, cộng tác viên dư luận xã hội, đội ngũ “công dân số” có kiến thức lý luận, bản lĩnh chính trị và kỹ năng truyền thông để tham gia đấu tranh trực tiếp.

5. GIẢI PHÁP KIỂM SOÁT, KIỂM CHỨNG VÀ ĐẤU TRANH VỚI THÔNG TIN XẤU ĐỘC.

1. Ứng dụng công nghệ số: Đầu tư hệ thống phân tích dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI) để phát hiện, sàng lọc, cảnh báo và xử lý thông tin sai lệch.

2. Tăng cường tuyên truyền phản bác: Chủ động tạo lập nội dung, sản phẩm truyền thông hấp dẫn, gần gũi với đời sống người dân. Đẩy mạnh ứng dụng mạng xã hội, nền tảng số để lan tỏa thông tin tích cực.

3. Đối thoại, tương tác: Thiết lập cơ chế tương tác, phản hồi nhanh giữa cơ quan chức năng và người dân; tổ chức các hoạt động đối thoại trực tiếp, trực tuyến để định hướng, giải thích kịp thời những vấn đề dư luận quan tâm.

4. Hoàn thiện hành lang pháp lý: Tăng cường chế tài xử lý vi phạm, đồng thời nâng cao ý thức trách nhiệm công dân khi sử dụng mạng xã hội.

Tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về chuyển đổi số. Tỉnh đã đẩy mạnh số hóa trong các lĩnh vực hành chính công, y tế, giáo dục, truyền thông, góp phần tăng cường hiệu quả quản lý, phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, định hướng dư luận được đổi mới toàn diện. Việc triển khai hệ thống phản ánh hiện trường, cổng thông tin điện tử tích hợp, các nhóm truyền thông trên mạng xã hội… đã giúp kiểm soát, xử lý thông tin kịp thời, giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực từ tin giả, tin xấu.

Trong bối cảnh chuyển đổi số và sự phát triển mạnh mẽ của không gian mạng, trách nhiệm đấu tranh với các phần tử chống phá Đảng và Nhà nước là nhiệm vụ chung của toàn xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước. Các cấp, các ngành cần chủ động xây dựng chiến lược truyền thông hiệu quả, lồng ghép tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng vào các nền tảng số, nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân về âm mưu, thủ đoạn tinh vi của các thế lực thù địch.

Toàn thể nhân dân, nhất là thế hệ trẻ, cần sử dụng mạng xã hội một cách tỉnh táo, có chọn lọc, không tiếp tay lan truyền thông tin xấu độc. Việc xây dựng môi trường mạng lành mạnh, chính là giải pháp căn cơ và bền vững để phòng, chống các hành vi chống phá, góp phần giữ vững ổn định chính trị và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời đại số.

6. KẾT LUẬN

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời đại số là nhiệm vụ chiến lược, lâu dài. Mỗi cán bộ, đảng viên và người dân cần ý thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn, lan tỏa giá trị tư tưởng cách mạng, tích cực đấu tranh, phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng.

Chuyển đổi số không chỉ là công cụ, mà còn là cơ hội để củng cố nền tảng tư tưởng của Đảng bằng những phương thức mới, hiện đại, hiệu quả hơn. Sự kết hợp giữa công nghệ - chính trị - truyền thông - giáo dục chính là chìa khóa để xây dựng “lá chắn” tư tưởng vững chắc, góp phần giữ vững ổn định chính trị, phát triển đất nước bền vững./.

                                                                 Dương Kim Nga

                PBT Đảng ủy Sở Khoa học và Công nghệ Hà Tĩnh