Đánh giá hiện trạng môi trường biển miền Trung là nghiên cứu khách quan, trung thực, khoa học

Đánh giá hiện trạng môi trường biển miền Trung là nghiên cứu khách quan, trung thực, khoa học

Bí thư Tỉnh uỷ - Chủ tịch HĐND tỉnh Lê Đình Sơn, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ Trần Nam Hồng, Chủ tịch UBND tỉnh Đặng Quốc Khánh và các đồng chí trong BTV Tỉnh uỷ cùng tham dự. Hội nghị còn có đại diện lãnh đạo các Bộ: TN&MT, NN&PTNT; Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam; các tổ chuyên gia, nhà khoa học; cán bộ cốt cán từ tỉnh đến xã phường.

Theo đánh giá của các đại biểu, việc mời tổ chuyên gia, nhà khoa học để trực tiếp công bố rộng rãi kết quả đánh giá hiện trạng môi trường biển đến đông đảo nhân dân là một “sáng kiến” đáng ghi nhận của chính quyền địa phương.

Hàm lượng một số chất ô nhiễm đang có xu hướng giảm dần theo thời gian

Thay mặt nhóm chuyên gia nghiên cứu đánh giá hiện trạng môi trường biển tại 4 tỉnh, GS.TS Mai Trọng Nhuận - nguyên Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội trình bày cụ thể cách tiếp cận và phương pháp đánh giá, kết quả đánh giá, kết luận và đề xuất.

“Cách tiếp cận và phương pháp đánh giá chất lượng môi trường biển 4 tỉnh miền Trung được triển khai gồm các bước: nhận diện mô trường ô nhiễm; thiết kế chương trình quan trắc; phân tích chất lượng theo quy chuẩn Việt Nam có đánh giá độ tin cậy của kết quả; xây dựng báo cáo đánh giá dựa vào những thông số thu được; nhận xét, đánh giá chất lượng hiện nay; tham vấn ý kiến của các chuyên gia trong và ngoài nước; công bố kết quả” - GS.TS Mai Trọng Nhuận thông tin.

Theo đó, công tác quan trắc đánh giá hiện trạng, diễn biến, mức độ ô nhiễm của môi trường biển và các hệ sinh thái biển và ven biển 4 tỉnh miền Trung đã áp dụng các quy trình, phương pháp trên cơ sở khoa học, đúng theo quy định của Việt Nam và phù hợp với quy chuẩn quốc tế.

Công tác nghiên cứu cho thấy, chất lượng nước tại các khu vực được quan trắc đã nằm trong giới hạn quy định của QCVN 10-MT:2015/BTNMT, đạt quy chuẩn đối với vùng bãi tắm, thể thao dưới nước, nuôi trồng thủy sản và bảo tồn thủy sinh. Một số khu vực cách bờ 1,5 km thuộc Sơn Dương (Hà Tĩnh), cửa Nhật Lệ (Quảng Bình), hòn Sơn Trà (Thừa Thiên Huế) có dòng xoáy cục bộ, khả năng phân tán các chất trong nước kém hơn, đồng thời khả năng tích luỹ độc tố trong trầm tích cao hơn cần tiếp tục được theo dõi, giám sát chặt chẽ.

Với sự kiểm soát chặt chẽ các nguồn phát thải từ đất liền và do cơ chế làm sạch tự nhiên của môi trường, hàm lượng các chất ô nhiễm từ sự cố môi trường đang có xu hướng giảm theo thời gian. Cùng với đó, hệ sinh thái rạn san hô, cỏ biển và nguồn lợi hải sản ở khu vực đã bắt đầu có dấu hiệu hồi phục tích cực. Về chất lượng hải sản đánh bắt, theo số liệu giám sát của Bộ Y tế, từ ngày 28/4 đến tháng 8/2016, kết quả kiểm nghiệm đánh giá mức độ an toàn của các mẫu hải sản lấy tại 4 tỉnh miền Trung cho thấy, hàm lượng một số chất ô nhiễm trong hải sản đã giảm dần theo thời gian.

Cần nhiều hơn cơ chế tự làm sạch của biển

Tại hội nghị, đại biểu đều đánh giá cao nỗ lực khẩn trương của các cơ quan Chính phủ, nhà khoa học, quản lý cùng các bộ ngành, địa phương trong việc điều tra, xác định nguyên nhân gây ra sự cố môi trường miền Trung thời gian qua; thẳng thắn trao đổi những thắc mắc, nghi ngại và đề nghị các nhà khoa học, đơn vị liên quan giải đáp để xử lý, sớm làm sạch biển mà không chỉ phụ thuộc vào quá trình chuyển hóa của tự nhiên. Đặc biệt là tình hình sử dụng hóa chất của Formosa, quy chuẩn của Việt Nam so với thế giới...?

PGS.TS Trịnh Văn Tuyên

Trực tiếp trả lời tại hội nghị, PGS.TS Trịnh Văn Tuyên - Viện Hàn Lâm Khoa học Công nghệ Việt Nam cho biết: “Quá trình luyện thép từ than cốc tạo ra chất ô nhiễm có hàm lượng lưu huỳnh cao. Ví dụ, từ 1,4 thấn than cám, qua quá trình luyện thu được 1 tấn than cốc, còn lại thu được khí như: benzene, dầu các loại… còn các thành phần không thu được xả ra môi trường. Hiện nay, Formosa có 1 lò cốc, mỗi ngày sản xuất 2.000 tấn cốc, mỗi tấn cốc sẽ phát thải 0,6 tấn nước thải. Như vậy, 1 ngày Formosa sẽ thải trên 1 nghìn m3 nước thải. Tuy nhiên, hiện nay, các đơn vị liên quan đang kiểm soát hoàn thành các hạng mục công trình môi trường của Formosa”.

Trả lời các câu hỏi nghi ngại về kết quả đánh giá hiện trạng môi trường biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Hoàng Văn Thức khẳng định: “Đây là kết quả nghiên cứu khách quan, trung thực, khoa học. Riêng về quy chuẩn môi trường của Việt Nam được xây dựng trên yêu cầu từ thực tiễn khách quan và tham khảo quy chuẩn thế giới. Các thông số ở mức hàm lượng tương đồng với Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan…”

Trưởng ban Pháp chế (HĐND tỉnh) Nguyễn Trọng Nhiệu có ý kiến trao đổi tại hội nghị

Trả lời cho câu hỏi “tại sao không có chuẩn đối với xianua và phenol trong quy chuẩn chất lượng Việt Nam?” và một số câu hỏi khác, GS.TS Mai Trọng Nhuận phân tích: “Chuẩn môi trường trầm tích là việc làm rất khó. Hơn nữa, các chất này trong nước biển tác động mạnh hơn, phân hủy nhanh hơn so với trong trầm tích. Tuy nhiên, các chất này vẫn phải được theo dõi, giám sát, do vậy chúng tôi khoanh 3 vùng gồm: các khu vực cách bờ 1,5km thuộc Sơn Dương – Hà Tĩnh, cửa Nhật Lệ - Quảng Bình, hòn Sơn Trà – Huế để tiếp tục theo dõi.”

Tiến sỹ Nguyễn Văn Quân

Để phát triển hệ sinh thái biển, Tiến sỹ Nguyễn Văn Quân cho biết: Trong điều kiện bình thường, để san hô trưởng thành, phát triển đầy đủ phải mất 50 năm. Hiện nay, Hà Tĩnh chưa có khu bảo tồn biển. Do vậy, các đơn vị liên quan nên suy nghĩ đến việc can thiệp các biện pháp kỹ thuật, xây dựng các trà, rạn san hô nhân tạo để thu hút cá; nuôi thả các loại thủy hải sản...

Hà Tĩnh và hành động sau sự cố

Tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉn Đặng Ngọc Sơn thông tin về tình hình khôi phục sản xuất, ổn định đời sống nhân dân; công tác kê khai, xác định thiệt hại cho các tổ chức, cá nhân bị ảnh hưởng; kiểm soát chất lượng môi trường tại KKT Vũng Áng và Dự án Formosa.

Theo đó, ngay sau sự cố môi trường, UBND tỉnh đã kịp thời triển khai chính sách của Trung ương và ban hành các chính sách của tỉnh để hỗ trợ người dân trong vùng bị ảnh hưởng; ban hành Kế hoạch số 262/KH-UBND ngày 18/8/2016 để triển khai thực hiện việc kê khai, xác định hiệt hại do sự cố môi trường biển; triển khai xây dựng các công trình xử lý chất thải và biện pháp bảo vệ môi trường trong KKT Vũng Áng.

Công tác quan trắc, giám sát chất lượng môi trường tại KKT Vũng Áng và Dự án Formosa cũng được thực hiện nghiêm túc. Theo đó, Bộ TN&MT đã thành lập tổ công tác, phối hợp với tổ công tác của tỉnh để giám sát việc khắc phục sự cố và thực hiện các cam kết của Formosa; đang lập dự án và chuẩn bị triển khai lắp đặt Trạm quan trắc tự động độc lập tại Khu kinh tế Vũng Áng, thuộc phường Kỳ Phương (ngoài hàng rào Dự án Formosa).

Đặc biệt, mới đây, chính quyền địa phương đã làm việc với Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa và yêu cầu thực hiện nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Bộ TN&MT và các bộ ngành Trung ương; yêu cầu khắc phục triệt để, hoàn thiện công nghệ, tuyệt đối không được tái vi phạm, gây ô nhiễm môi trường trong thời gian tới; xây dựng, lắp đặt đầy đủ các hạng mục công trình bảo vệ môi trường theo quy định, đảm bảo môi trường chất lượng nhất theo đúng yêu cầu, quy định, đạt tiêu chuẩn quốc tế; khẩn trương ký hợp đồng với các đơn vị đủ tư cách pháp nhân xử lý chất thải, đặc biệt là chất thải công nghiệp nguy hại; nghiên cứu phương án thuê đơn vị độc lập vận hành hệ thống xả thải đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế nhằm công khai, minh bạch việc xử lý xả thải; chấp hành nghiêm túc các quy định của Việt Nam trên các lĩnh vực quản lý đầu tư xây dựng, môi trường, an ninh trật tự và các vấn đề khác có liên quan; chấp hành chế độ thông tin, báo cáo kịp thời, đầy đủ theo đúng quy định…

Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Hoàng Trung Dũng thông tin đến các báo cáo viên cấp tỉnh một số nội dung quan trọng

Cũng tại hội nghị, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã thông tin đến các báo cáo viên cấp tỉnh một số nội dung quan trọng như: những điểm mới và kết quả nổi bật của kỳ thi THPT Quốc gia năm 2016; kết quả thực hiện nhiệm vụ năm học 2015-2016; việc triển khai thực hiện mô hình trường học mới Việt Nam; công tác quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm và kết quả hoạt động của KKT tỉnh.

Nguồn báo Hà Tĩnh